تفاوت مدل های تشخیصی شناختی و مدل های نظریه سوال پاسخ چند بعدی

مدل­های شناختی تشخیصی به منظور ارایه اطلاعات مورد نظر به صورت نیمرخ­های نمره که محدودیت مدل­های نظریه سوال-پاسخ را رفع می­کند، تدوین شده اند. برای تحلیل آن­چه دانش آموزان در آن مهارت کسب کردند یا آن را درک نکرده اند، مدل­های شناختی-تشخیصی زیادی برای ارایه نیمرخ­های حاوی اطلاعات مفید در مورد یادگیری و پیشرفت دانش آموزان، تدوین شده است. بر خلاف مدل­های نظریه سوال-پاسخ که فقط ویژگی­های سوال مثل پارامترهای دشواری، تشخیص و حدس را برآورد می کند، مدل­های شناختی-تشخیصی دانش محتوای زیربنایی در سوالات را بررسی می کند. با این وجود، اغلب مدل­های شناختی-تشخیصی فقط دانش دانش آموزان و نه سطوح توانایی­شان را بررسی می کند.

مدل­های شناختی-تشخیصی را می­توان به عنوان جایگزینی برای مدل­های نظریه سوال-پاسخ چند بعدی در نظر گرفت که در مدل های شناختی-تشخیصی متغیرهای مکنون طبقه­ای و در مدل های نظریه سوال-پاسخ چند بعدی متغیرهای مکنون پیوسته استفاده می شود.

اهمیت مدل­های شناختی-تشخیصی در مقایسه با نظریه کلاسیک آزمون و نظریه سوال-پاسخ از آن­جا ناشی می­شود که در این مدل­ها نیمرخ دانش آموزان ارایه می­شود که در آن مجموعه­ای از مهارت­های یا صفت­های دو ارزشی که فرد در آن به مهارت رسیده یا نرسیده است نمایش داده می­شود. نیمرخ­های صفات گسسته، اطلاعاتی در مورد نیازهای گروهی از دانش آموزان در اختیار معلم قرار می­دهد (برخلاف مدل­های نظریه سوال-پاسخ چند بعدی که پروفایلی از نمرات ارایه می­دهد)