نظریه رویه و ترسیم جملات

نظریه رویه روشی برای رسمی کردن فرایند تحقیق است و رویکرد ساختارمندی برای تدوین سوالات تحقیق از طریق ترسیم جملات ارایه می دهد. ترسیم جملات روشی برای تبدیل مشاهدات به سوالات و طرح تحقیق است. تحلیل کوچک ترین فضا نیز تکنیکی برای نمایش تصویری داده های داده های مشتق شده از نظریه رویه است. ترسیم جملات محقق را قادر می سازد تا آزمایش یا تحقیقی را با مفهوم بیان کند. ترسیم جملات، مفهوم کلیدی در این مرحله از تحقیق است اگر چه فقط یک عنصر در این سیستم یا بسته برای تدوین سیستماتیک عناصر ساخته می شود. در کار گاتمن و گرینباوم (1998) ترسیم جملات عبارت بود از ارایه مشاهدات به شکلی که ساخت نظریه را به طور صریح و سیستماتیک، تسهیل می کرد. ترسیم جملات عبارت است از روش رسمی پرسیدن سوالی که مشاهدات مربوط به تحقیق را ترسیم می کند. واژه ترسیم در این جا دارای همون مفهومی است که در جغرافیا استفاده می شود. تغییرات سطح زمین، جاده ها و شهرها، ویژگی هایی را که به وسیله نقشه ارایه شده است را ارایه می دهد و ترسیم جملات نیز موقعیتی مشابه را ارایه می دهد که در آن ویژگی های مشاهده شده یک پدیده اجتماعی در آن جمله ارایه شده است.

تصویر

خانم صورتی

گرانی اسمیت

برابرن

خوشمزه قرمز

ترسیم جملات ترکیبی از مجموعه مرکز و مجموعه معنی است که به آن­ها حیطه گویند. مجموعه تصاویر، سوالات، تجارب و غیره که حیطه به آن اشاره دارد را دامنه گویند. مرکز، معنی و دامنه عبارتند از جهان مشاهدات. برای توضیح بیشتر به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید فردی به نام روبرت وجود دارد و ما جمله ای در مورد او می سازیم: روبرت سیب می خورد. در این جا مرکز، روبرت است. او عبارت است از عنصری در مجموعه همه مردانی که در مثلاً یک شرکت کار می کنند. فرض کنید این مجموعه شامل عناصر روبرت، رگینالد، رودریک و رودی است. مجموعه معنی در جمله روبرت سیب می خورد، واژه خوردن است. خوردن عضوی از مجموعه عواملی است که شامل خوردن، پوست کندن، پرت کردن، چیدن و روشن کردن است. مجموعه تصویر در روبرت سیب را می خورد سیب است. می توان گفت که ممکن است میوه های مختلفی وجود داشته باشد مثل هلو و موز اما در این مورد دقیق تر خواهیم بود و می گوییم نوع خاصی از سیب مد نظر است. مجموعه تصویر در این جا، دامنه است و دامنه سیب ها ممکن است شامل خانم صورتی، اسمیت گرانی، برابرن و خوشمزه قرمز باشد. اگر این مولفه ها را کنار هم قرار دهیم چیزی شبیه زیر خواهیم داشت:

مرکز	مفهوم
روبرت	می خورد
رگینالد	پوست می کند
رودریک	دور می اندازد
رودی	می چیند
	برق می اندازد

این چارچوب ترسیمی که در آن مجموعه تمرکز و مجموعه معنی، حیطه را می سازد و مجموعه تصویر، دامنه را می سازد، شکل کلی ترسیم جملات است. در این جا فلش از حیطه به دامنه بدین معناست که مجموعه هایی که حیطه را شکل می دهند به مجموعه ها در این دامنه تخصیص می یابند. ولی مثل وقتی که گفته می شود "نقشه، سرزمین نیست"، ترسیم جملات آن چه که ممکن است تخصیص واقعی باشد تعیین نمی کند.

بر اساس این چارچوب می توانیم سوالاتی را بر مبتنی بر ساختار داشته باشیم. مثلاً می توانیم بپرسیم که: روبرت چه میوه ای را دور می اندازد؟ رودی چه نوع سیبی می خورد؟ چه نوع سیبی توسط رگینالد پوست گرفته می شود؟ در این مثال 20 سوال وجود خواهد داشت (4 مرد و 5 عمل). مجموعه مرکز و مجموعه مفهوم  یک مجموعه دکارتی را تشکیل می دهد که می توان آن را به 20 روش ترکیب کرد: روبرت می خورد، روبرت پوست می کند، روبرت دور می ریزد، ... رودی برق می اندازد. اشیا این اعمال و انواع سیب در این دامنه هستند، بنابراین ممکن است این جمله را داشته باشیم که روبرت سیب بریرن می خورد.